Hằng năm, nước ta sản xuất và tiêu
thụ khoảng 10 tỷ viên gạch nung, trong đó các lò gạch thủ công truyền
thống đóng góp 7 tỷ viên. Tuy nhiên lò gạch thủ công có nhược điểm là
gây ô nhiễm môi trường xung quanh và tiêu tốn nhiên liệu. Nhiều doanh
nghiệp sản xuất gạch đã chuyển sang mô hình lò gạch nung Tuy nen, song
loại công nghệ này phải có vốn đầu tư lớn, có vùng nguyên liệu dồi dào
và thị trường tiêu thụ ổn định. Lò gạch liên tục kiểu đứng là biện pháp
hiệu quả nhằm tiết kiệm nhiên liệu, khắc phục được ô nhiễm môi trường,
quy mô sản xuất và vốn đầu tư phù hợp với hộ gia đình hoặc doanh nghiệp
vừa và nhỏ. Sản phẩm là công trình của Viện Khoa học và Công nghệ Nhiệt
Lạnh thuộc trường Đại học Bách Khoa Hà Nội và đã đoạt giải nhì Giải
thưởng sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam năm 2004.
Xuất xứ của lò gạch liên tục kiểu đứng
Lò gạch liên
tục kiểu đứng có xuất xứ từ Trung Quốc. Năm 2000, khi vào Việt Nam, lò
gạch liên tục kiểu đứng được cải tiến nhiều chi tiết giúp đạt hiệu quả
cao hơn. Ban đầu, lò gạch liên tục kiểu đứng chỉ sản xuất gạch đặc, đến
nay lò gạch liên tục kiểu đứng đã sản xuất được các loại gạch lỗ xuyên
tâm có độ rỗng 25% - 30% và gạch ống có độ rỗng tới 50%, rất thích hợp
với nhu cầu của các địa phương ở Việt Nam.
Khi tiếp
nhận từ chuyên gia Trung Quốc, than cám được rắc bên ngoại gạch. Nay
than được trộn vào đất trước khi đùn ép gạch, chỉ còn tỷ lệ nhỏ than
rắc bên ngoài, do đó tiết kiệm than hơn và tránh được hiện tượng xỉ
than bám trên mặt gạch. Kích thước buồng đốt cũng tăng lên từ 1 x1,5m
lên 1,15 x 1,85m, do đó tăng công suất của lò. Gạch từ xếp nằm nghiêng
nay được xếp đứng, do đó cải thiện chế độ cháy trong lò, nâng cao chất
lượng gạch và giảm lượng gạch gãy; tỷ lệ gạch thành phẩm tăng. Cơ giới
hóa vận chuyển gạch lên lò thay cho vận chuyển thủ công làm giảm nhẹ
cường độ lao động cho công nhân.
Hiện Lò gạch
liên tục kiểu đứng đang được ứng dụng ở một số tỉnh thành như Hưng Yên,
Hải Dương, Bình Dương, Đồng Nai, Nam Định, Sơn La, Hà Nam, Hoà Bình,
Hải Phòng, Hà Tây...
Công nghệ lò gạch liên tục kiểu đứng
Lò gạch liên
tục kiểu đứng cấu tạo gồm hai lớp tường: Lớp tường buồng nung gạch bên
trong và lớp tường bao bên ngoài lò. Lớp tường buồng nung gạch được xây
bằng hai lần gạch: gạch chịu lửa phía trong và gạch xây phía ngoài, khe
hở giữa gạch chịu lửa và gạch xây được chèn bằng bột hoặc sợi cách
nhiệt. Khoảng trống giữa lớp tường buồng nung gạch và lớp tường bao bên
ngoài cách nhau khoảng 1 m sẽ được đổ đầy chất cách nhiệt rẻ tiền (xỉ,
đất trộn với trấu). Buồng nung gạch đặt ở cốt 1,5 m có tiết diện khoảng
1m x 1,5 đến 2 m và chiều cao 4,5 - 5,5 m tùy theo yêu cầu khi thiết kế.
Trong buồng
nung, gạch được xếp thành nhiều mẻ, mỗi mẻ gồm 4 lớp gạch, các mẻ cách
nhau bằng một lớp gạch được xếp để tạo thành các rãnh cho các thanh sắt
đỡ xuyên qua. Khi lấy gạch ra, cơ cấu lấy gạch ra (hệ trục vít nâng hạ)
sẽ nâng cả chồng gạch nhích lên đủ để rút thanh đỡ ra. Sau đó từ từ hạ
chồng gạch xuống cho đến khi xuất hiện hàng rãnh tiếp theo trên dầm chữ
I thì luồn thanh đỡ vào để đỡ chồng gạch tiếp theo.
Trước khi
xếp mẻ gạch mới, mở lá chắn 2 ống khói, để khói được hút ra ngoài, sau
khi xếp gạch xong, đóng hai ống khói lại để khói nóng sấy gạch mộc mới
xếp vào lò.
Khi vận
hành, chế độ cháy trong buồng nung được điều chỉnh để trung tâm cháy
(vùng nung) ở giữa lò và duy trì nhiệt độ ở vùng này vào khoảng 900 oC.
Công nhân có thể nhìn qua lỗ quan sát lửa để điều chỉnh vùng cháy. Trên
vùng nung là vùng gia nhiệt, tiếp theo là vùng sấy. Khói bốc ra từ vùng
nung sẽ đi qua vùng gia nhiệt và vùng sấy trước khi thải ra bên ngoài.
Nhiệt độ khói ra thấp, chỉ trong khoảng 70 oC đến 130 oC nên không ảnh hưởng đến môi trường bên ngoài.
Bên dưới
vùng nung là vùng làm nguội. Gạch sau khi nung được di chuyển dần xuống
đáy lò và được làm nguội từ từ. Không khí lạnh cấp vào từ đáy lò, khi
đi qua lớp gạch mới nung sẽ làm cho gạch nguội dần, đồng thời không khí
được làm nóng trước khi cấp vào vùng nung.
Như vậy, có thể thấy quá trình nung gạch gồm bốn giai đoạn sau:
Giai đoạn
sấy làm bốc hơi nước trong viên gạch mộc (đã được phơi khô với độ ẩm
còn 5 - 7%). Viên gạch được gia nhiệt ở nhiệt độ thấp với tốc độ vừa
phải để có thể loại bỏ phần ẩm còn lại. Nhiệt độ viên gạch tăng dần từ
nhiệt độ môi trường lên 120 oC.
Giai đoạn
gia nhiệt trước khi nung làm cho nhiệt độ viên gạch tăng dần đến nhiệt
độ nung. Trong giai đoạn này, các chất hữu cơ trong viên gạch bị đốt
cháy có sự chuyển đổi từ trạng thái của đất sang trạng thái gốm. Gạch
sau đó chuyển dần sang trạng thái kết khối
Trong giai đoạn nung nhiệt độ vùng nung đạt tới 850 - 950 oC. Bề mặt các thành phần nóng chảy điền đầy vào các khoảng trống tạo thành mối liên kết vững chắc. Gạch trở nên chắc hơn.
Giai đoạn
làm nguội làm cho viên gạch nguội từ từ đến nhiệt độ môi trường tránh
gây nứt gẫy viên gạch do đột ngột tiếp xúc với không khí lạnh.
Đối với các
lò gạch thủ công truyền thống. các công việc xếp gạch vào lò, nung, làm
nguội được tiến hành gián đoạn theo từng mẻ đốt. Theo đó các giai đoạn
sấy, gia nhiệt, nung và làm nguội diễn ra một cách độc lập trong buồng
đốt nên quá trình nung kéo dài, khả năng tận dụng nhiệt kém, hơn nữa
nhiệt tích trữ trong vỏ lò cũng bị mất mà không tận dụng được. Bởi vậy
nhiên liệu bị tiêu hao nhiều và gây ô nhiễm môi trường. Chất lượng gạch
không đồng đều giữa các mẻ đốt và phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm của
người đốt lò.
Lò gạch liên
tục kiểu đứng tránh được các nhược điểm trên, các giai đoạn sấy, gia
nhiệt, nung và làm nguội diễn ra trong buồng đốt nên tận dụng được
nhiệt một cách triệt để, nhờ vậy tiết kiệm năng lượng hơn và khói thải
cũng giảm đáng kể. Quá trình nung liên tục làm tăng công suất sản xuất
gạch, chất lượng gạch cũng tốt hơn, đồng đều hơn. Chu kỳ ra lò từ 60
phút – 120 phút/ mẻ (goòng)
Theo tính
toán cụ thể lò gạch liên tục kiểu đứng với ưu điểm là tiết kiệm nhiên
liệu 45% đến 60% so với lò thủ công. Lưu lượng khí thải giảm 11,5 lần.
Lượng SO2 và CO2 giảm 6 lần. Nhiệt độ khí thải thấp.
Mặt cắt dọc lò gạch nung liên tục kiểu đứng
Mô hình lò gạch tại DNTN gạch ngói Thành Đạt
Theo: khcnbinhduong.gov.vn
Bài đăng
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét